Silne charaktery. Pierwszy dzień II etapu przesłuchań w kategorii skrzypce / Strong Characters. The First Day of II Stage in the Violin Category

[ENG below]

Im bliżej finału, tym coraz ciekawiej. Podczas tegorocznego konkursu bardzo interesujący jest program II etapu u skrzypków. Uczestnicy muszą wykonać sonatę (do wyboru m.in. Szymanowski, Ravel, Brahms, Strauss i in.), utwór wirtuozowski oraz jeden z trzech nagrodzonych utworów w kategorii kompozycja. Myślę, że świetnym pomysłem jest wprowadzenie do programu tych nagrodzonych utworów – nie było tego przy okazji poprzedniej edycji, tym samym kompozycje te pozostały dla słuchaczy raczej nieznane. Tym razem mamy szansę się z nimi zapoznać, a dla uczestników jest to solidny sprawdzian. Muszą zmierzyć się z muzyką najnowszą, która ma swoją specyfikę.

Skrzypkowie zakwalifikowani do II etapu zdecydowali się na dwie kompozycje: Poem Amera Aliego (utwór, który zdobył I nagrodę) oraz Motion, in Two, której autorem jest Manolis Ekmektsoglou (III nagroda). Zdecydowanie częściej pojawia się jednak pierwsza z nich – charakteryzująca się dużą różnorodnością i dająca pole do sonorystycznych poszukiwań.

Elvin Hoxha Ganiyev. Fot. G. Mart / M. Slatarski

 Pierwszego dnia II etapu zarysowały się silne charaktery skrzypków. Szczególnie zaczęło być to słyszalne od momentu pojawienia się na scenie Sary Dragan. Jej intensywna ekspresja znalazła ujście w gęstej, niezwykle emocjonalnej Sonacie Es-dur Richarda Straussa. Z kolei Tzigane Ravela w jej wykonaniu był bardzo kontrastowy, swobodny, taneczny. Podobnie jak w pierwszym etapie, skrzypaczka pokazała świetną technikę i wielką charyzmę. Być może to kwestia repertuaru, jednak tym razem w jej występie zabrakło mi nieco momentów odpuszczenia i oddechu, delikatności – znacznie więcej tego pokazała wcześniej.

Sara Dragan. Fot. G. Mart / M. Slatarski

Odwrotnie natomiast było z Matthew Hakkarainenem. Mam wrażenie, że program II etapu pozwolił mu rozwinąć skrzydła. W utworze Motion, in Two postawił na większą lekkość i różnorodność barwową niż Dragan, co nadało kompozycji przejrzystości. Z kolei Sonata A-dur Brahmsa i Tzigane Ravela okazały się idealnymi utworami do uwypuklenia głębi jego dźwięki. Trzeba przyznać, że sonata w jego wykonaniu miała charakter dość… solowy, brakowało mi tam nieco więcej dialogu z fortepianem, ale skrzypek pięknie prowadził frazę, urzekał wrażliwością i każdy jego dźwięk nasycony był emocjami. Interpretacja Ravela była naprawdę porywająca. W solowym początku pozostawił sobie dużo czasu i przestrzeni na wybrzmienie, potem zaś czułam jak po prostu dobrze się bawi tą muzyką. Może zabrzmi to banalnie, ale uśmiech na jego twarzy uwidaczniał się też w grze.

Matthew Hakkarainen. Fot. G. Mart / M. Slatarski

Równie silną postacią w popołudniowej sesji przesłuchań okazała się Alena Hove. Nie miałam możliwości posłuchania jej w I etapie, było to więc moje pierwsze spotkanie z tą skrzypaczką. Z dużym zrozumieniem podeszła do fragmentaryczności i sonorystycznego charakteru utworu Poem, ale z największym zainteresowaniem zaczęłam się jej przysłuchiwać w Sonacie Szymanowskiego. Z początku trudno było mi przekonać się do jej interpretacji. To utwór pisany jeszcze w duchu neoromantycznym, a pierwsza część w wykonaniu Hove wydała mi się dość chłodna, brakowało mi ciągłości w jej wibracji, dotrzymania intensywności dźwięku. Jednak już w II części to emocjonalne wycofanie świetnie się sprawdziło, zwłaszcza, że skontrastowała je z głębią dźwięku z niskich rejestrach, ciekawie wykorzystywała również zmienność nastrojów. Zwieńczeniem była III część – zapętlona, na granicy obłędu, będąca dobrym domknięciem formy.

Alena Hove. Fot. G. Mart / M. Slatarski

Jak się okazało, najmocniejsze uderzenie i najsilniejszy charakter został na koniec pierwszego dnia przesłuchań. Elvin Hoxha Ganiyev to także skrzypek, którego nie udało mi się posłuchać w I etapie i bardzo tego żałuję. Jego interpretacja Sonaty A-dur Francka sprawiła, że siedziałam cały czas ze ściśniętym gardłem ze wzruszenia i nie byłam w stanie oderwać uwagi od tej muzycznej opowieści. Właściwie wystarczyła pierwsza część, początek zagrany matowym dźwiękiem, niesamowita miękkość w piano skontrastowana z jaskrawym forte. Skrzypek nie bał się zaryzykować – zagrać fragmenty bez wibracji, żeby znaleźć nieoczywistą barwę, uwypuklić glissanda, żeby podkreślić ciążenia harmoniczne i nadać całości silnie romantycznego brzmienia. Zaimponował mi tym, jak świadomie kształtował dźwięk i frazę. Utwór Poem w jego w wykonaniu także nabrał nowego wymiaru. Każdy dźwięk miał tu inny kolor, inną emocję, przechodził ze skrajności w skrajność.

Elvin Hoxha Ganiyev. Fot. G. Mart / M. Slatarski

Waksmanowska Fantazja na tematy z opery Carmen pokazała za to, jak Elvin Hoxha Ganiyev umie bawić się utworem wirtuozowskim. Zaprezentował tu z jednej strony fantastyczną lekkość artykulacji, z drugiej bardzo pewne wejście w dźwięk. Sądząc po gromkich brawach i okrzykach, swoją efektowną grą zaczarował nie tylko mnie. Nie chodzi tu jednak tylko o efektowną grę. Przede wszystkim u skrzypka tego urzekły mnie poszukiwania własnych interpretacji i to, że nie boi się przesady, że nie pozwala sobie na bycie pośrodku, na wykonawczy kompromis. Bardzo chciałabym posłuchać go w finale.

Julia Broniowska 

The closer to the finals, the more intriguing it gets. During this year's competition, the second stage program for the violinists is particularly captivating. Participants are required to perform a sonata (with choices including works by Szymanowski, Ravel, Brahms, Strauss, and others), a virtuoso piece, and one of the three award-winning compositions in the composition category. I believe incorporating these award-winning pieces into the program is an excellent idea – this wasn't done in the previous edition, thus these compositions remained largely unknown to the listeners. This time, we have the opportunity to acquaint ourselves with them, and for the participants, this is a significant challenge. They have to engage with the newest music, which has its own distinct character.

The violinists qualified for the second stage have chosen two compositions: "Poem" by Amer Ali (the piece that won the first prize), and "Motion, in Two" by Manolis Ekmektsoglou (third prize). However, the former appears more frequently – characterized by great diversity and providing a field for sonorous explorations.

On the first day of the second stage, the strong personalities of the violinists began to emerge. This became particularly noticeable from the moment Sara Dragan appeared on stage. Her intense expression found an outlet in the dense, immensely emotional Sonata in E-flat major by Richard Strauss. Meanwhile, Ravel's "Tzigane" in her rendition was highly contrastive, free, and dance-like. As in the first stage, the violinist demonstrated superb technique and immense charisma. Perhaps it was a matter of repertoire, but this time her performance lacked a bit of release and breath, delicacy – she showed much more of this earlier.

In contrast, things were different with Matthew Hakkarainen. I get the impression that the second stage program allowed him to spread his wings. In the piece "Motion, in Two", he opted for greater lightness and color diversity compared to Dragan, which lent clarity to the composition. Meanwhile, Brahms' Sonata in A major and Ravel's "Tzigane" turned out to be the perfect pieces to accentuate the depth of his sound. It must be said that the sonata in his rendition had quite a... solo character, I missed a bit more dialogue with the piano, but the violinist led the phrase beautifully, captivated with sensitivity, and each of his sounds was saturated with emotions. His interpretation of Ravel was genuinely thrilling. In the solo beginning, he allowed himself plenty of time and space for resonance, and later I felt how he was simply enjoying playing this music. It might sound trivial, but the smile on his face was also evident in his playing.

Another strong figure in the afternoon session of auditions turned out to be Alena Hove. I hadn't had the opportunity to listen to her in the first stage, so this was my first encounter with this violinist. She approached the fragmentary and sonoristic character of the "Poem" with deep understanding, but I began listening to her with the greatest interest in Szymanowski's Sonata. Initially, it was hard for me to embrace her interpretation. This piece, still written in a neo-romantic spirit, seemed rather cold in the first part of Hove's rendition, I missed continuity in her vibrato, sustaining the intensity of the sound. However, already in the second part, this emotional withdrawal worked wonderfully, especially as she contrasted it with the depth of sound in the lower registers, also interestingly exploiting the changing moods. The culmination was the third part – looped, on the verge of madness, providing a good closure to the form.

As it turned out, the strongest impact and the most potent character were saved for the end of the first day of auditions. Elvin Hoxha Ganiyev is also a violinist I couldn't listen to in the first stage, and I deeply regret it. His interpretation of Franck's Sonata in A major made me sit the entire time with a lump in my throat from emotion, unable to take my attention away from this musical narrative. Essentially, the first part was enough, the beginning played with a flat sound, an incredible softness in piano contrasted with bright forte. The violinist wasn't afraid to take risks – to play sections without vibrato to find unusual timbre, emphasizing glissandos to highlight harmonic tensions and give the piece a strongly romantic sound. I was impressed by how consciously he shaped sound and phrase. The "Poem" in his performance also gained a new dimension. Each sound had a different color, a different emotion, transitioning from one extreme to another.

The Waxman’s "Carmen Fantasy" showed, on the other hand, how Elvin Hoxha Ganiyev knows how to enjoy a virtuoso piece. He presented, on one hand, a fantastic lightness of articulation, and on the other, a very confident entrance into the sound. Condsidering cheerful applause, his spectacular performance enchanted not only me. But it's not just about spectacular play. Above all, I was charmed by his search for his own interpretations and the fact that he is not afraid of exaggeration, that he does not allow himself to be in the middle, to make a performance compromise. I would like to hear him in the finals.